Verbetering van de prestaties

Technische prestaties

De goede, algemene staat van het bestaande raam is essentieel voor de prestaties van deze verbetering. Stap 1 is een diagnose van de staat van het bestaande raam en de eventuele restauratie ervan (zie Voorziening 1).

De complexiteitsgraad, bepaald door de invoeging van enkel gelaagd glas in een bestaand raam, varieert afhankelijk van het type raam, de opbouw en de omgeving waarin het zich bevindt.

We kunnen niettemin stellen dat de verbetering relatief gemakkelijk is als de sponning van het bestaande raam geschikt is om er het nieuwe, gelaagde glas in te plaatsen zonder het te moeten wijzigen of zonder een beroep te moeten doen op aanpassingsprofielen (bijvoorbeeld voor het ophogen van de sponning).

Overigens heeft deze verbetering het voordeel dat ze kan worden aangepast aan vensters met een indeling met kleinhout. De dikte van dit laatste laat in sommige gevallen toe om er enkel, gelaagd glas in te voegen. Dit moet wel door een gespecialiseerde vakman worden gedaan.

De verbetering zal evenwel complexer zijn als het raam een bijzondere opbouw heeft (gewelfd bovenlicht,...), want in dat geval zal het glas zelf moeten worden geprofileerd (maatwerk).

	1. Dubbele vleugel	2. Enkele vleugel	3. Guillotine	4. Kleinhout	5. Metaal	6. Houten loggia
Complexiteitsgraad ZONDER aanpassing van de sponning	2	2	2	2	2	2
Complexiteitsgraad MET aanpassing van de sponning	3	3	3	3	3	3

(Samenvattende vergelijking met de andere verbeteringen: zie samenvattende tabel van de technische prestaties)

Thermische prestaties

Vermindering van de jaarlijkse verwarmingsbehoefte na uitvoering van de verbeteringen in vergelijking met een bestaand raam

Jaarlijkse verwarmingsbehoefte
	Dubbele vleugel	Enkele vleugel	Guillotine	Kleinhout	Metaal	Houten loggia
SE1-LOK1-Noorden	-13%	-14%	-10%	-6%	-7%	-17%
SE1-LOK2-Noorden	-21%	-21%	-21%	-16%	-23%	-34%
SE1-LOK3-Noorden	-33%	-34%	-34%	-24%	-27%	-43%
SE1-LOK4-Noorden	-15%	-15%	-12%	-6%	-8%	-21%
SE2-LOK1-Zuiden	-12%	-13%	-5%	-4%	-6%	-20%
SE2-LOK2-Zuiden	-21%	-21%	-19%	-15%	-25%	-39%
SE2-LOK3-Zuiden	-38%	-39%	-39%	-25%	-31%	-52%
SE2-LOK4-Zuiden	-15%	-16%	-11%	-5%	-7%	-25%

(Bron: Ceraa asbl, ULG EnergySud, CEDIA, Xylonis, Etude sur l'impact des améliorations thermiques des fenêtres existantes à valeur patrimoniale dans les constructions traditionnelles de la Région de Bruxelles Capitale, 2011)

Algemeen beschouwd zijn de resultaten een weerspiegeling van wat we met gezond verstand kunnen verwachten : de verwarmingsbehoeften dalen wanneer de thermische verliescoëfficiënt van het venster verbetert (daling van Uw of Uw, equiv). Vergeleken met de andere voorgestelde verbeteringen aan het raam, is deze oplossing het minst doeltreffend omdat er nieuw, maar weinig performant enkel glas wordt geplaatst (Ug=3,2 W/m²K).

• SE2 – LOK3 – Zuiden: uitschieter.
  • De winst door de zon is veel groter in het zuiden dan in het noorden.
  • Aangezien de hygiënische lucht vooraf verwarmd is, is er een veel kleinere behoefte aan verbeteringen.

In vergelijking met de andere voorzieningen is het effect van deze verbetering iets minder groot, doordat het enkel glas minder goed presteert.

(Samenvattende vergelijking met de andere verbeteringen: zie samenvattende tabel van de thermische prestaties)

Prestaties inzake beperking van de oververhitting

De verbetering heeft weinig impact op de oververhitting in het lokaal. De uren van oververhitting na verbetering zijn immers gelijkwaardig aan de oorspronkelijk vastgestelde uren van oververhitting.

Naast de prestaties van het raam hangt de oververhitting af van de verhouding tussen de oppervlakte van het venster tegenover de oppervlakte van het lokaal, de oriëntatie van de kamer, de inertie van het lokaal (aard van de vloer, aanwezigheid/afwezigheid van isolatie op het vlakke deel van de binnenmuur,...).

In geval van oververhitting in het lokaal is het ook mogelijk om in te grijpen op andere elementen dan het raam: u kunt het ventilatieniveau van het lokaal verhogen, zonnewering binnen plaatsen (gordijnen, stores...), zonnewering buiten plaatsen (luiken), de thermische inertie van het lokaal verhogen, een Canadese put met een mechanisch dubbel flux ventilatiesysteem (met bypass) installeren,...

Lichtprestaties

De beglazing wordt vervangen door een beglazing van het type getrokken, gelaagd glas van 8,5 mm met een lichttransmissie van 74%.

Ter informatie, voor een leesactiviteit bedraagt de minimale verlichting 300 lux. Deze waarde wordt in alle bestudeerde situaties gedurende 80% van de bezettingstijd verzekerd.

De verbetering maakt de lichtprestaties iets minder goed dan in de bestaande situatie, hoewel het minimale verlichtingsniveau gehaald wordt.

De waarden in de bovenstaande tabel zijn de verlichtingswaarden in het geval van situatie 1 (smalle straat, gevel naar het noorden gericht) bij bewolkt weer. Het is dus het meest ongunstige geval dat we kunnen aantreffen, maar het komt wel vaak voor in het centrum van de stad en de gemeentes in de eerste rand rond Brussel.

De volgende tabel bevat de verlichtingswaarden binnen op een punt:

• op 1 m van het venster
• op 85 cm van de vloer
• bij bewolkt weer, gegarandeerd
• gedurende 80 % van de tijd.

Verlichtingswaarde (lux)
	1. Dubbele vleugel	2. Enkele vleugel	3. Guillotine	4. Kleinhout	5. Metaal	6. Houten loggia
Bestaande situatie	461	498	441	315	798	617
Verbeterde situatie	427	419	355	262	651	519

De lichtprestatie van deze verbetering is een troef! Zoals we in de tabel kunnen zien, zorgt de verbetering, in vergelijking met de bestaande situatie, immers slechts voor een zeer kleine vermindering van de verlichting in de ruimte (want de lichttransmissiefactor van de verbetering benadert de lichttransmissiefactor van de bestaande situatie).

(Samenvattende vergelijking met de andere verbeteringen: zie samenvattende tabel van de lichtprestaties)

Akoestische prestaties

Zoals de onderstaande tabel laat zien, hangen de akoestische prestaties van een raam af van zijn dichtheid. Zonder een herstelling van de dichtheid van het raam levert de vervanging van de bestaande beglazing door een dubbele beglazing zo goed als geen verbetering op van de akoestische prestaties van het raam.

De resultaten variëren echter sterk indien de dichtheid van het raam wordt verbeterd.

Akoestische isolatie
	1. Dubbele vleugel	2. Enkele vleugel	3. Guillotine	4. Kleinhout	5. Metaal	6. Houten loggia
Bestaande situatie	28.1	24.7	21.8	26.6	23.2	26.5
Verbeterde situatie ZONDER herstelling van de dichtheid	29.3	25.3	21.9	27.1	23.6	27.5
Verbeterde situatie MET herstelling van de dichtheid	33.4	29.9	24.9	31.7	26.4	31.5

(Samenvattende vergelijking met de andere verbeteringen: zie samenvattende tabel van de technische prestaties)

Esthetische en erfgoedprestaties

Elk raam heeft zijn eigen architectonische kenmerken en waarden. De inwerking van een gelaagde, enkele beglazing kan dus een verschillende impact hebben op het esthetische en patrimoniale aspect. We kunnen evenwel de volgende algemene prestaties vermelden voor alle bestudeerde raamtypes:

• Gelaagd glas biedt het voordeel dat het een beperkte dikte heeft (in vergelijking met dubbelglas) en geen tussenlaag bevat, zodat het gemakkelijk in de sponning van de bestaande profielen in te werken is en het dus niet systematisch nodig is om de sponning te wijzigen. Dit speelt in het voordeel van het behoud van het oorspronkelijke raamprofiel.
• Het binnenaanzicht van het raam is identiek; het buitenaanzicht is iets gewijzigd door de nieuwe beglazing en de toepassing van een kit (of, minder vaak van een nieuwe glaslat) op de omtrek van deze laatste. Deze visuele wijzigingen langs de buitenzijde zijn evenwel miniem.
• Sommige soorten gelaagd glas hebben een onregelmatig buitenoppervlak, dat meer op dat van oud glas lijkt.

Samengevat kunnen we twee criteria in aanmerking nemen voor een algemene evaluatie van de esthetische en patrimoniale prestaties van de ingreep op de verschillende bestudeerde raamtypes: het behoud van het visuele aspect en het behoud van het materiaal.

Opmerking: dit schema werd opgesteld in samenwerking met de KCML, de DMS en Leefmilieu Brussel.

Samenvattende vergelijking met de andere verbeteringen: zie vergelijkende tabel van esthetische en erfgoedprestaties.

Het respect voor de patrimoniale en esthetische kenmerken van het bestaande raam is een van de troeven van deze verbetering, want de inwerking van het gelaagde, dubbele glas vereist in de meeste gevallen geen enkele aanpassing aan het bestaande raam!