Terug naar

Prefabricage

De analyses van deze pagina (tekst, schema's) komen uit de rapporten van het Observatory for Innovative Practices dat de innovatieve praktijken inzake duurzaam bouwen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest oplijst. De auteurs zijn Chiraz Ben Dakhlia en Djenabo Fonseca Rangel, onderzoeksters van de faculteit Architectuur La Cambre-Horta – ULB.

Algemeen bescrijving

Dit is een project met  gordijngevels . De caissongevels zijn samengesteld uit geprefabriceerde houten ramen, in afbouw, zo hoog als of hoger dan een verdieping, en bevestigd aan een betonnen superstructuur. Men vindt 3 types wanden:

  • de gevel van het atelier (volgens de lage-energienorm);
  • lde 2 gevelsvan de incubators, aan de kant van het groendak (volgens de passiefnorms)

De prefabelementen van de gebouwschil zijn identiek. Het verschil in prestaties is vooral het gevolg van de toevoeging van een laag isolatie aan de buitenzijde van de schil van de kantoren, om de passiefnorm te bereiken.

Inplantingsplan

?Nouveau document? (Bron: Architectesassoc )

Legende

  1. Gevel van de incubator aan de kant van het groendak
  2. Gevel van de incubator aan de straatkant

Ontwerp

Ontwerp van de gevels

Gevel van het atelier

De panelen ofwel panelen van massief  hout  (1), ofwel  driehoekige ramen  met dubbel glas (2).

Paneel van de gevel van het atelier

?Nouveau document? (Bron:  Architectesassoc  )

De binnenafwerking, van binnen naar buiten toe, is als volgt: een paneel met een dampscherm en perforaties voor het inblazen van cellulose, een geraamte van massief hout van Europese herkomst met de FSC- en PEFC-labels, een hydropanel-plaat als ondergrond voor een regenwerend membraan, latten en contralatten, voorgezaagde panelen van gelijmd laminaat.

Principeschema van de gevel van het atelier

?Nouveau document? © Architectesassoc

Detail van de gevel van het atelier

 

?Nouveau document? © Jonckheere Projects


Legende:

  1. Gidsplaats - rechte hand
  2. Watervaste spaansplaat met ingebouwd dampscherm
  3. Cellulose
  4. Hydropanel plaats
  5. Latwerk - rechte rand
  6. Panneel van gelijmd laminaat
  7. Binnenbalk van de muur
  8. Steunbalk van de muur
  9. MORGO - membraan

Gevel van de incubator

De gevelpanelen verschillen naargelang hun plaats aan de straatkant of aan de kant van het groendak Elke gevel bestaat uit 3 verschillende elementen

Evel van de incubator aan de straatkant

?Nouveau document? (Bron: Architectesassoc )


Legende:

  1. Massief structuurpaneel + geprofileerde, niet geperforeerde aluminiumplaat
  2. Raamwerk met driedubbele beglazing vast deel + naar binnen kippend deel + vleugels
  3. Raamwerk met driedubbele beglazing vast deel + vleugels

De binnenafwerking, van binnen naar buiten toe, is als volgt: een paneel met een dampscherm en perforaties voor het inblazen van cellulose, een geraamte van massief hout van Europese herkomst met de FSC- en PEFC-labels, een hydropanel-paneel als ondergrond voor een regenwerend membraan, latten en contralatten, een gevelbeplating van aluminium en ramen van hout en geanodiseerd aluminium.

Principeschema van de gevels van de incubator

?Nouveau document? © Jonckheere Projects


Legende:

  1. Betonnen superstructuur
  2. Paneel van de incubator aan de kant van het groend
  3. Paneel van de incubator aan de straatkant
  4. Paneel van de incubator aan de straatkant
  5. Houten structuur

Detail van de wand van de incubator

?Nouveau document? © Jonckheere Projects


Legende:

  1. Watervaste spaanplaat met ingebouwd dampscherm
  2. Cellulose
  3. Hydropanel-plaat
  4. Bekleding van aluminium
  5. Binnenbalk van de muur
  6. Principe voor de plaatsing op beton

Type en graad van prefabricage

De  geprefabriceerde  gevelelementen zijn tweedimensionale elementen. De hoekelementen zijn op de bouwplaats geassembleerd.

Uittreksel van het plan van de fabrikant

?Nouveau document? © Jonckheere Projects

Het bestek voorzag 100% geprefabriceerde buitenmuren. De algemene aannemer besloot de graad van prefabricatie aan te passen; sommige elementen van de binnen- en buitenafwerking en de ramen op het niveau van de incubators werden op de bouwplaats geplaatst.

Het in de fabriek geassembleerde deel van de gevel bestaat uit raamwerk dat aan een structuurpaneel van de binnenzijde bevestigd is, een buitenpaneel met in het atelier gemonteerde ramen (door de opdrachtgever geleverd) en kleefband die de caissons volledig luchtdicht maakt.

Bij de fabrikant geprefabriceerde wanden

 

?Nouveau document?  

 

© Jonckheere Projects

 

Heraling van de elementen

De  modulatie van de gevels  is in essentie op 3 tot 4 verschillende types massieve panelen gebaseerd (op enkele uitzonderingen na), zodat men de modules kan herhalen. De variaties zijn voornamelijk het gevolg van een groot aantal verschillende, geval per geval specifieke bevestigingen.

Caissons van het atelier

De caissons van het atelier zijn op de regels geplaatst en met hoekijzers aan de breedplaten bevestigd.

Beeld van de regel, de bevestiging aan de plinten en de prefabbetonplaat

 

?Nouveau document?  

 

?Nouveau document?  

(Bron: Leonardo Agurto Venegas & Chiraz Ben Dakhlia)

Detail van de plint

?Nouveau document? © Jonckheere Projects

Legende:

  1. Kleefband
  2. Droge mortel
  3. EPDM
  4. MORGO + Thermofloc
  5. Chemische verankering

 

Caissons en onderkant van de incubators

Dit zijn hangende caissons met verticale en zijwaartse bevestigingen

Bevestigingsramen van de panelen om aan de binnenzijde van de incubators te bevestigen

?Nouveau document?(Bron: Leonardo Agurto Venegas & Chiraz Ben Dakhlia)

Detail van de bevestigingen van de delen aan de binnenzijde van de incubators

?Nouveau document? © Jonckheere Projects

Caissons van de incubators

Dit zijn hangende caissons met zijwaartse bevestigingen

Zijwaartse bevestiging van het incubatorpaneel

?Nouveau document?(Bron: Chiraz Ben Dakhlia)

Beeld van het prototype van een incubator

?Nouveau document?(Bron: Chiraz Ben Dakhlia)


Legende:

  1. Ramen
  2. Bekleding van aluminium
  3. Isolatie
  4. Hydropanel-plaat
  5. Latten en contralatten
  6. Regenwerend membraan
  7. OSB

(Bron: Chiraz Ben Dakhlia)Bevestigingen

De  flexibiliteit van de bevestigingen  is noodzakelijk om de starheid van de prefabelementen te compenseren. Aangezien de gaten van de bevestigingen niet noodzakelijk overeenkwamen met de juiste plaatsing van de steunpunten op het beton, moest men soms in de hoekijzers boren om ze in het toelaatbare deel van het beton te schroeven.

Ongelijkmatigheid van het beton en vulling met steenwol

?Nouveau document? (Bron: Chiraz Ben Dakhlia)

Toleranties

De fabricagetolerantie van de prefabplaten bedraagt 3 tot 5 cm op een lengte van 8 tot 10 m. Het plan is zeer belangrijk in dit project, want de modulatie van de panelen is op de buitengevel zichtbaar. Tussen elke twee caissons is een wig van min of meer variabele grootte voorzien, zodat men de visuele afwijking tussen de panelen gelijkmatig kan verdelen.

Detail van de aansluiting tussen 2 panelen

?Nouveau document? © Jonckheere Projects

De voorziene tolerantie van de ruwbouw, tussen de betonplaat van het primaire skelet en de kadergevel bedraagt 2 cm. Dit is te veeleisend voor de afwerking van de ruwbouw, die meestal in centimeters wordt berekend. De assen van houten liggers vielen niet samen met de uitlijning van het beton en moesten met de slijpschijf worden gezaagd. De afwerking van het houten skelet wordt in millimeters gemeten. Deze twee grootteorden zijn niet compatibel. Het verschil maakte het voor de plaatser echter gemakkelijker om de luchtdichtheid te verzekeren.

Bouwplaats

Logistitiek

De geprefabriceerde caissons werden op opleggers geladen. De panelen werden verticaal, plat of diagonaal vervoerd. De fabrikant optimaliseert het transport naargelang van de specifieke parameters van elk project. Voor het transport van de panelen van het atelier werden gemiddeld acht panelen per oplegger vervoerd. De panelen worden in partijen naar de bouwplaats gebracht en meestal de dag zelf geplaatst. De modules worden met stroken multiplex onderling vastgezet en vervolgens afgewerkt en afgedicht.

Oplegger met lading

?Nouveau document?(Bron: Leonardo Agurto Venegas & Chiraz Ben Dakhlia)

Hijsen van de panelen met een mobiele kraan

?Nouveau document? (Bron: Chiraz Ben Dakhlia)

De prefabplaten worden met behulp van een mobiele of in bijzondere gevallen met een vaste hijskraan op hun plaats gebracht. Het is verkieslijk de panelen van de ateliers niet op de bouwplaats op te slaan, omdat hydropanel gevoelig is voor een langdurige blootstelling aan vocht.

(Bron: Chiraz Ben Dakhlia)Aandachtspunten

  • Het is essentieel dat men vanaf de  ontwerpfase  van het project de omvang van de in de fabriek te prefabriceren en de op de bouwplaats te maken elementen identificeert en dat men vooraf alle details van de onderlinge aansluiting bestudeert. De driedimensionale prefabricage vereist een grotere precisie en vermindert de manoeuvreerruimte op de bouwplaats.
  • De  modulatie  van de prefabplaten is meestal gebaseerd op structurele en functionele rasters (kantoorstructuren enz.)
  • Overheidsopdrachten hebben de bijzonderheid dat de aannemer die de opdracht ontvangt het niet noodzakelijk eens is met de door de ontwerpers voorgeschreven methodes. Een wijziging van de uitvoering, zoals de mate van prefabricage, kan een invloed hebben op de controlemiddelen, wanneer de gedeeltelijk geprefabriceerde module niet in de fabriek kan worden getest.
  • De cellulosevlokken worden op de bouwplaats ingeblazen, omdat in het atelier geïsoleerde modules moeilijker kunnen worden getransporteerd.
  • Bij prefabricage is de coördinatiefase tussen de verschillende ontwerpers van het allergrootste belang.
  • Het opstellen van de planning en het bepalen van de volgorde van het plaatsen hebben eveneens een invloed op de termijn van de plaatsing.
  • Hoe meer betrokkenen, hoe complexer en minder efficiënt de procedures voor de overdracht. Dit vertraagt de workflow en vergroot het risico van het verlies van informatie.
  • Het is essentieel dat men met een in hout gespecialiseerde ingenieur werkt indien de aannemer van de gevel er weinig ervaring mee heeft..
  • De logistiek van de prefabelementen moet rekening kunnen houden met de eisen en wensen van alle bij de bouwplaats betrokken partijen.
  • Men moet er ook rekening mee houden dat de verschillende types structuren een verschillende graad van nauwkeurigheid hebben.
  • In het geval van prefabbeton wordt de interface met het hout in millimeters berekend.

Meer weten

Link naar meer informatie over de problematiek van de prefabricage:

Dossier | Duurzame keuze van bouwtechnieken en structuurelementen

Laatste herziening op 15/06/2017