De methode van het onderhavige dossier vertaalt zich praktisch in negen voorzieningen. Deze voorzieningen zijn diverse concrete oplossingen om de duurzaamheid van een project te verbeteren. Binnen eenzelfde renovatie- of nieuwbouwproject kunnen natuurlijk verschillende bouwtechnieken worden gecombineerd.
- Bepleisteringen
Beschrijving
- De bepleistering is een laag mortel die wordt aangebracht op een verticale of horizontale ondergrond. Deze laag bestaat uit een bindmiddel (gips, klei, kalk, cement) en minerale of plantaardige vulstoffen. Over het algemeen wordt de bekleding gekenmerkt door een goede mechanische weerstand en een tamelijk lange levensduur. Bekledingen maken het ook mogelijk om de vochtigheidsgraad te regelen, zijn ongevoelig voor schimmel en voeren de waterdamp af. Er bestaat een grote verscheidenheid van bepleisteringen. De milieueigenschappen van deze materialen hangen derhalve sterk af van het gekozen materiaaltype. Deze verschillende aspecten worden uiteengezet in het deel Verwerking "Aspecten met betrekking tot elke voorziening"
- Lambrisering
Beschrijving
Traditioneel is de lambrisering een samenstel van in lijsten geplaatste houten platen of een bekleding uit hout, stuc of marmer die over het algemeen op de binnenmuren van woningen wordt geplaatst om deze te bekleden en te decoreren. Er bestaan ook lambriseringen in pvc en lambriseringen die bekleed zijn met papier of fineer op een onderplaat.
Lambriseringen in synthetische materialen en hout worden hoofdzakelijk als afwerkingsbekleding voor muren gebruikt, maar kunnen ook dienstdoen als plafondafwerking.
De impact op het milieu van dit type bekleding hangt in hoge mate af van het gebruikte materiaal en/of van de behandeling ervan (pvc, al dan niet behandeld hout, oorsprong van het hout, enz.). Lambriseringen hebben ook een impact op de thermische inertie van het gebouw, omdat ze op massieve elementen worden geplaatst. Ze verhinderen de toegang tot de thermische massa van het gebouw en beletten dat deze massa zijn functie van temperatuurregelaar ten volle vervult.
- Behangpapier, textiel, synthetische stoffen
Beschrijving
Behangpapier, dat bedoeld is om de muur te beschermen en te decoreren, kent een echte opleving door de komst van nieuwe materialen (eenvoudig behangpapier wordt zeldzaam omdat de eisen van de gebruikers steeds talrijker worden: vorm, mogelijkheid tot afwassen enz).
Er bestaan 3 belangrijke types behangpapier: gebruiksklaar behangpapier (traditioneel behangpapier voor muren, vliesbehangpapier, behangpapier uit cellulose, textiel of vinyl, gemetalliseerd behangpapier, rijstpapier...), behangpapier om te verven en grondbehangpapier (ondergrond voor een ander behangpapier).
De impact op het milieu kan sterk verschillen afhankelijk van het gekozen product. Bovendien rijst de vraag welke impact deze materialen op het einde van de levensduur hebben op het recyclagepotentieel van de materialen waarop ze bevestigd zijn.
Ten slotte moet men aandacht hebben voor de gekregen behandeling en de bevestigingswijze (type lijm, uitwaseming van VOS'en, behandeling met fungiciden, insecticiden, bacteriociden...) die een grote impact kunnen hebben op de gezondheid.
- Verf
Beschrijving
- Samen met lijm is verf de belangrijkste overbrenger van polluenten (VOS'en, oplosmiddelen) in de materialen die worden gebruikt in de bouw. Verf vormt dan ook een gevaar voor de gezondheid van de gebruikers van het gebouw. Er bestaan echter verschillende categorieën verf met zeer uiteenlopende milieuprofielen (solventgedragen verf, watergedragen verf, verf die vervlecht onder uv-straling en verf in poeder). De keuze van de verf zal dus bepalend zijn voor de ecoconstructie.
- Verlaagd-plafondelementen
Beschrijving
De verlaagde plafonds zijn ingedeeld in twee grote categorieën: het zwevende plafond en het spanplafond.
Het zwevende plafond staat los van het oorspronkelijke plafond, zodat er ruimte is voor de doorvoer van elektriciteitskabels en HVAC-leidingen of voor de installatie van geluiddempende platen. Dit plafond wordt vastgemaakt aan een (vaak metalen) structuur die uit hangkabels en rails bestaat. De afsluitplaten kunnen uit metaal (cassette, bakken, roosters, lamellen, platen), gips, minerale vezels, lamellen uit hout, pvc enz. bestaan.
Het spanplafond bestaat uit een doek, velum genaamd. De bevestigingsprofielen (houders van het spanplafond) worden op de randen van de ruimte tegen de muren of het oude plafond bevestigd. De esthetische oplossing bij uitstek, maar de uitvoering is moeilijk.
De milieueigenschappen van deze materialen hangen derhalve sterk af van het gekozen materiaaltype
- Muurfaience
Beschrijving
Dit type materiaal wordt over het algemeen gebruikt om badkamers en keukens te bekleden. Faience bestaat uit een mengsel van klei, klei- en kalksteen en zand.
Faience plaatsen is specialistenwerk. Bovendien moet uit voorzorg worden nagegaan of de ondergrond geschikt is voor de plaatsing van faiencetegels. Dit materiaal is slijtvast en onderhoudsvriendelijk. Door het email is het materiaal echter broos, waardoor de tegels alleen kunnen worden gebruikt om de muren te decoreren. Omdat faience bovendien poreus is, kan het buiten niet worden gebruikt.
- Vloerbekleding op verticale wanden
Beschrijving
Bepaalde materialen die eigenlijk bestemd zijn voor de vloer (steen, betegeling, linoleum, kurk...), kunnen ook worden toegepast op verticale wanden. Dit gebruik is meestal heel lokaal en is bedoeld om wanden op een zo goed mogelijke manier te beschermen, zoals: ruimten waar water wordt gebruikt (keukens, wasruimten...…); ruimten die intensiever worden gebruikt (kinderkamers, speelkamers, gangen...…)
Raadpleeg voor meer informatie dossier Duurzame keuze van vloerbekleding
- Gipsplaten
Beschrijving
Gipskartonplaten zijn platen met een kern in brandwerend gips, met daarrond een laag karton. De platen kunnen worden versterkt met een glasvezelwapening.
Gipsvezelplaten bestaan uit gips dat versterkt is met een mengsel van houtwol- of cellulosevezels, dat afkomstig is van een recyclageprocedé. Deze platen bieden beter weerstand tegen mechanische spanningen en worden gekenmerkt door een goede brandwerendheid.
Door de toeslagstoffen en zijn samenstelling ademt dit materiaal weinig en is het niet vochtbestendig, uitgezonderd speciale plaattypes.
Deze verschillende materialen zien er zelden onberispelijk afgewerkt uit. Ze worden vaak gebruikt als onderlaag voor een andere afwerkingslaag. Deze voorzieningen worden uiteengezet in dossier Duurzame keuze van niet-dragende muren en tussenwanden.
- Houtvezelplaten
Beschrijving
Houtvezelplaten: gemaakt met bijproducten van de houtindustrie - OSB / multiplex / spaanplaat / mdf. Deze platen bevatten een bindmiddel, vaak synthetisch. Op grond van de kenmerken van dat bindmiddel kan men oordelen over de milieukwaliteit en de kwaliteit op het gebied van de gezondheid van het materiaal. Hoe harder en bestendiger een plaat is, hoe schadelijker de bindmiddelen meestal zijn. Men moet dus de samenstelling van de bindmiddelen controleren en de geschikte plaatcategorie kiezen naargelang van het gebruik.
Net zoals de gipsplaten worden deze verschillende materialen die er "ruw" uitzien, vaak gebruikt als onderlaag voor een andere afwerkingslaag. Deze voorzieningen worden uiteengezet in dossier Duurzame keuze van niet-dragende muren en tussenwanden.
